تولوئن چیست؟
تولوئن در ساخت بنزن، پارا-زایلین برای تولید رزینهای پلی اتیلن ترفتالات و تولوئن دی ایزوسیاناتها برای کاربردهای پلیاورتان استفاده میشود و به طور گسترده به عنوان حلال استفاده میشود. اکثر تولید تولوئن بازیابی نمیگردد (یعنی از سایر ترکیبات معطر جدا نشده است) و به عنوان یک ماده تشکیل دهنده جریانهای مختلف پالایشگاهی، عمدتاً در بنزین مصرف میشود. مقادیر اضافی تولوئن جدا شده برای افزایش اکتان با بنزین بدون سرب مخلوط میشود.
طی پنج سال آینده، تقاضای خوب بخش پلی استر منجر به تبدیل حجم بیشتری از تولوئن به زایلنهای مخلوط و p-xylene خواهد شد. تبدیل مستقیم تولوئن به بنزن از طریق فرآیند هیدرودآلکیلاسیون کاهش خواهد یافت. پیشبینی میشود که کل مصرف تولوئن برای بنزن/زایلینها در پنج سال آینده افزایش خواهد داشت که منجر به راهاندازی تأسیسات در شمال شرق آسیا، آسیای جنوب شرقی و هند میگردد.
نمودار دایره ای زیر مصرف جهانی تولوئن را نشان می دهد:
ماهیت شیمیایی تولوئن
ویژگی و مشخصات تولوئن
کاربردهای تولوئن :
کاربردهای دیگر آن عبارتست از حلال رنگ، تینر رنگ، درزگیر سیلیکونی، واکنشگر شیمیایی، پلاستیک، جوهر چاپ، چسب، لاک و ضدعفونی کننده و گندزدا. همچنین میتوان از آن برای ساخت فوم و TNT استفاده نمود. نکته جالب دو مورد تولوئن کاربرد آن به عنوان دارویی استنشاقی برای زدودن سموم میباشد.
تولوئن یک حلال محبوب است که به طور گستردهای به عنوان یک ماده خام شیمیایی استفاده میشود و در بنزین، چسب، رنگ، انواع لاکها و پاککنندهها وجود دارد. امروزه در برخی از کشورها از تولوئن برای بهبود کیفیت سوخت موتورهای احتراق داخلی و افزایش عدد اکتان بنزین به عنوان ماده افزودنی استفاده میگردد.نکات ایمنیسمیت تولوئن در مقایسه با بنزن بسیار کمتر است.
هرچند غلظت بسیار بالایی لازم است تا تنفس تولوئن منجر به مرگ شود، اما غلظتهای کمتر آن به راحتی بر روی سیستم عصبی تأثیر میگذارند. غلظتهای کم تا متوسط این ماده، سبب خستگی، سرگیجه، ضعف، رفتار نامتعادل، نقصان حافظه، بیخوابی، کماشتهایی، و کم شدن دید و شنوایی میگردد. این حالات با از بین رفتن حضور تولوئن، کم میشوند. تولوئن ممکن است بر کلیه اثر نامطلوب بگذارد. این ماده نه تنها از طریق استنشاق میتواند به بدن انسان وارد شود، بلکه از طریق خاکهای آلوده نیز این امکان وجود دارد؛ چرا که در این حالت، امکان تماس مستقیم انسان با خاک، نوشیدن آب زیرزمینی آلوده و تبخیر از خاک وجود دارد.